EASD 2025 in Vienna – Technologische hoogtepunten

De EASD 2025 in Wenen was een groot succes!

Meer dan 13.500 mensen woonden het congres bij, waar gedurende 4,5 dagen meer dan 1.900 presentaties werden gegeven: 52 wetenschappelijke symposia, 50 industriesymposia, 23 NGO/studiegroepsymposia en 192 mondelinge en korte mondelinge sessies (deze laatste zijn eind augustus 2025 al gepubliceerd in Diabetologia).

De EASD (European Association for the Study of Diabetes) legt traditioneel de nadruk op zowel klinisch als fundamenteel diabetesonderzoek. Hoewel farmacologische behandeling doorgaans de boventoon voert, was er dit jaar aanzienlijk meer aandacht voor technologie.

Dit zijn mijn persoonlijke technologische hoogtepunten van EASD 2025:

CGM's uit Azië in opkomst

Er komt een golf van nieuwe CGM's uit Azië op ons af: iCan i6 (Sinocare), GS3 (Sibionics), LinX (MicroTech Medical), S10 (Medtrum), Anytime 5Pro (Yuwell), Syai Tag (Syai Health), CareSens Air Upgrade (i-Sens) en iFree 2 (Bionime).

In de tentoonstellingshal werd deze volgende generatie getoond: kleiner, lichter, platter, meestal wit of grijs, en als sensor en zender in 1. De meeste:

• hebben een levensduur van 15 dagen,
• vereisen geen vingerprikken (doch laten kalibratie toe),
• claimen een MARD van <10%,
• hebben reeds CE-markering (doch geen enkele is goedgekeurd door de FDA),
• worden vergoed in sommige EU-landen,
• en worden op de markt gebracht via bekende distributeurs (bijvoorbeeld Menarini, Mediq of GD Medical).

Opvallend afwezig was Glunovo CGM (Infinovo), dat al een CE-gemarkeerd P3-CGM in Europa heeft.

Er werden positieve nauwkeurigheidsgegevens gepresenteerd voor de GS3 en iCan i3.

Sinocare heeft echter zijn FDA-aanvraag voor de iCan i3 ingetrokken om zich te concentreren op de nieuwere iCan i6, die beter aansluit bij de veranderende wettelijke vereisten.

De discussies op het EASD concentreerden zich echter vooral op de noodzaak van strengere internationale normen voor CGM-nauwkeurigheid. 

Belangrijkste aandachtspunten: 

• Studiecriteria zijn vandaag te soepel.

• Referentiewaarden verschillen (capillair vs. veneus).

• Er zijn te weinig vereisten om CGMs te testen bij snel dalende of stijgende glycemies.

• Zonder uniforme protocollen zijn statistieken zoals time in range (TIR) niet vergelijkbaar tussen apparaten.

Waarom dit belangrijk is:

Vandaag ontbreken uniforme internationale standaarden voor CGMs. Daardoor zijn betrouwbare diagnose- en behandelingsdoelen bij mensen met beginnende diabetes moeilijk vast te leggen, en is het vrijwel onmogelijk om verschillende apparaten met elkaar te vergelijken.

Een recente Diabetes Care brief roept daarom op tot de ontwikkeling van internationale accuraatheidsnormen voor CGMs.

Dit werd ook aangehaald in een recent FIND-webinar (met factsheet ondersteuning).

Daarnaast publiceert DTN-UK om de twee maanden een geactualiseerde vergelijkingstabel van CGM-nauwkeurigheid en studieopzet.

Een toegankelijke en duidelijke uitleg vind je ook in deze blog van John Pemberton.

Andere CGM-updates

• Roche heeft aangekondigd dat de Accu-Chek SmartGuide CGM binnenkort zal worden geïntegreerd in de mySugr-app.
• Dexcom introduceerde zijn Smart Basal-functie, die werd ingediend voor FDA en CE-markering.

CGM bij zwangerschapsdiabetes

Twee grote gerandomiseerde studies uit Europa leverden deels tegenstrijdige resultaten op:

• GRACE-onderzoek (n=375; Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland): Vrouwen die CGM gebruikten, hadden minder baby's die te groot waren voor hun zwangerschapsduur (LGA) (3,5% vs. 10,3%), lagere percentielen voor geboortegewicht en iets meer tijd in het strikte zwangerschapsbereik (TIRp 63-140 mg/dl of 3.5-7.8 mmol/l). Aan de andere kant waren er ook meer baby's die te klein waren voor hun zwangerschapsduur, en sommigen merkten op dat het percentage LGA in de CGM-groep zelfs lager was dan in de algemene bevolking (~10%). (Abstract beschikbaar; volledig artikel moet nog gepubliceerd worden.)
  
  
• DipGluMo-onderzoek (n=299; Zwitserland): Geen enkel verschil – in beide groepen 10% LGA. Mogelijke verklaringen zijn een gezondere uitgangspopulatie, minder insulinegebruik en flexibelere behandelingsalgoritmen.

Interpretatie: CGM wordt gewaardeerd door vrouwen met zwangerschapsdiabetes en kan de glucoseregulatie verbeteren. De impact op de resultaten is echter gemengd. In sommige gevallen kan het het risico op "te grote baby's" verminderen, maar in andere gevallen bestaat het risico op overbehandeling. Richtlijnen moeten een evenwicht vinden tussen de voorkeur van de patiënt, de haalbaarheid en het risico op zowel te grote als te kleine baby's.

CGM tijdens intraveneuze insuline-infusie bij diabetische ketoacidose (DKA)

Traditioneel wordt CGM vermeden tijdens intraveneuze insuline-infusie vanwege twijfels over de nauwkeurigheid. In plaats daarvan wordt er vaak gebruik gemaakt van vingerprikken.

Een pilootstudie in Columbia University onderzocht het gebruik van de Dexcom G6 bij 52 volwassenen die in het ziekenhuis waren opgenomen met DKA.

CGM werd gestart zodra de glucosespiegels onder de 350 mg/dl daalden.

Belangrijkste bevindingen:

• MARD ~17–20%, met 95–100% van de waarden in Clarke/DTS error grid zones A/B.
• De frequentie van vingerprikken werd verminderd.
• De klinische resultaten (tijd tot het verdwijnen van DKA, ziekenhuisopname) waren vergelijkbaar met die van de standaardbehandeling.
• Patiënten werden veilig buiten de intensieve zorgen behandeld volgens het protocol.

Conclusie: Dit was het eerste prospectieve rapport over het gebruik van CGM tijdens intraveneuze insulinedrip bij DKA. Het suggereert dat CGM haalbaar zou kunnen zijn en de monitoringlast zou kunnen verminderen, maar de resultaten zijn voorlopig. Er zijn grotere multicenteronderzoeken nodig voordat de praktijk kan worden gewijzigd.

MiniMed 780G bij mensen aan dialyse

Prof. Nørgaard besprak het gebruik van closed-loop systemen – met name de MiniMed 780G – bij mensen met diabetes type 1 of type 2 en ernstige chronische nierinsufficientie, waaronder mensen die dialyse ondergaan. Deze groep vormt een driedubbele uitdaging: insulineresistentie leidt vaak tot hyperglycemie, verlengd half-leven van insuline en een verminderde tegenregulatie, die het risico op hypoglycemie verhoogt.

Een kort crossover-onderzoek in Australië bij 30 patiënten met ernstige nierinsufficientie toonde aan dat de MiniMed 780G resulteerde in een TIR van 71% in vergelijking met 55% op basaal-bolus insuline, zonder significante toename van hypoglycemie. (Abstract en Poster beschikbaar)

Gepresenteerde praktijkvoorbeelden:

• Peritoneale dialyse: ondanks het glucoserijke dialysaat konden de verwachte glucosestijgingen effectief worden beheerst door autocorrecties in de MiniMed 780G. In sommige gevallen was vooraf een kleine hoeveelheid 'valse koolhydraten' nodig, maar over het algemeen bleef de regulering stabiel.

• Hemodialyse: bij één patiënt met frequente hyperglycemie na dialyse normaliseerde de automodus de glucosespiegel binnen enkele uren.

• In een ander geval met herhaalde dialyse-gerelateerde hypoglycemie was een tijdelijke streefwaarde tijdens de dialyse nuttig. Een duur van 5 uur leidde tot hyperglycemie, maar een aanpassing naar 3 uur – gestart aan het begin van de dialyse – leverde goede resultaten op.

Conclusie: Hoewel het nog steeds off-label is, suggereren deze gegevens en praktijkvoorbeelden dat de MiniMed 780G zowel veilig als effectief kan zijn bij dialyse. Ze bieden niet alleen geruststelling, maar ook concrete tips voor het verfijnen van het gebruik van closed-loop systemen bij deze bijzonder kwetsbare patiënten.

Deze inzichten worden bevestigd door een recente Londense multicenter casusreeks, waarin negen volwassenen met diabetes type 1 die hemodialyse ondergingen en verschillende closed-loop systemen gebruikten (waaronder 780G), hun TIR (39,7% → 59,8%), HbA1c (78,6 → 56,1 mmol/mol) en TIR op dialyse-dagen (32,7% → 62,3%) verbeterden gedurende 7 maanden, zonder ernstige hypoglycemie of DKA.

Kosteneffectiviteit van closed-loop systemen in Scandinavië

Parallel aan de klinische gegevens werd een gezondheidseconomische analyse uitgevoerd waarin closed-loop systemen werden vergeleken met basaal-bolus insuline +CGM over een periode van 30 jaar in Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland, met behulp van het IQVIA Core Diabetes Model. (Abstract & poster beschikbaar)

• Aannames voor HbA1c-verlaging: −0,7% (pediatrische T1D), −1,4% (volwassen T1D), −1,3% (volwassen T2D).
• Resultaten: QALY-winst in alle groepen (1,4–1,5 bij T1D, 0,8 bij T2D), 23–48% minder complicaties en ICER's onder de "willingness-to-pay" drempels in alle landen.

Conclusie van de poster: closed-loop therapie leidt tot zowel korte- als langetermijnvoordelen naast een verminderde economische impact. In de Scandinavische regio is aangetoond dat closed-loop systemen kosteneffectief zijn voor alle geanalyseerde groepen. Het mogelijk maken van juiste en tijdige toegang tot closed-loop systemen voor insulineafhankelijke patiënten kan aanzienlijke voordelen opleveren voor patiënten, zorgverleners, gezondheidszorgstelsels en de samenleving als geheel.

Nieuwe richtlijnen in de maak

Drie komende consensusrapporten werden in conceptvorm gepresenteerd:

• 2026 ADA/EASD-richtlijn voor de behandeling van diabetes type 1 (open voor commentaar).
• Internationale consensus over diabetestechnologie voor zwangere vrouwen met diabetes type 1, diabetes type 2 en zwangerschapsdiabetes (onder leiding van DiaTribe).
• Consensus over continue ketonenmonitoring (update van 2021).

Ze benadrukken allemaal dat technologie een centrale rol gaat spelen in de toekomstige diabeteszorg.

We kijken ernaar uit om in de toekomst verslag te doen van deze consensusverklaringen. :-)

Take-home

EASD 2025 liet zien hoe snel de diabetestechnologie zich ontwikkelt – van CGM's uit Azië tot closed-loop systemen bij dialyse en zelfs de eerste stappen naar continue ketonenmonitoring.

Tegelijkertijd blijven strengere regelgeving, gestandaardiseerde nauwkeurigheid en genuanceerde klinische interpretatie essentieel. Vooruitgang en voorzichtigheid moeten hand in hand gaan.

Zoals Carl Jung het verwoordde: 

"Only the paradox comes anywhere near to comprehending the fullness of life."

Ook op het gebied van diabetestechnologie gaan vooruitgang en terughoudendheid hand in hand. De echte uitdaging is om het juiste evenwicht te vinden, zodat innovatie daadwerkelijk leidt tot veiligere en betere zorg voor mensen met diabetes.

Voor deze blog heb ik me alleen gericht op de technologische hoogtepunten. Natuurlijk was EASD 2025 veel breder van opzet, waarbij GLP-1-receptoragonisten en aanverwante therapieën opnieuw centraal stonden in veel sessies.

Veel groetjes,